Waarom duurzaam verwarmen?

 

Er zijn een aantal redenen om te kiezen voor duurzaam elektrisch te verwarmen: lagere kosten (nu en later), het verminderen van de CO2 uitstoot om verdere klimaatschade te verminderen en om de afhankelijkheid van gas te verminderen.

Elektrisch verwarmen doen we deels met gas (uit de elektriciteitscentrales), maar ook voor 60% duurzaam uit zon en windenergie. 

Een warmtepomp heeft als eigenschap dat hij warmte uit lucht of water haalt. De werking is hetzelfde als een koelkast, maar dan omgekeerd: verwarmen in plaats van koelen of vriezen. Voordeel van een warmtepomp is de energiewinst die we uitdrukken in de COP-waarde. Veel warmtepompen hebben een COP van 4 tot soms wel 6: één kW aan stroom wordt 4 tot 6 kW aan warmte. Dus een hoog rendement. 

Omdat de overheid van het gas af wil stijgt de belasting op gas meerdere jaren sneller dan de belasting op stroom. Naar de toekomst toe is het reëel om te verwachten dat gas per m3 duurder wordt en stroom goedkoper.

 

Centrale verwarming of lokaal (per ruimte) verwarmen?

Vroeger werden huizen verwarmd met een losse gaskachels. Later is de centrale verwarming gekomen met radiatoren door het hele huis waardoor ook de badkamer en de gang verwarmd konden worden. Een Cv-ketel voor centrale verwarming verwarmd water tot 70 of 80 graden waarmee het huis verwarmd wordt en voor douchen of bad en voor gebruik in de keuken.

Een goed geïsoleerd huis kun je ook verwarmen met een watertemperatuur van zo’n 35 tot 55 graden en dat is de temperatuur die een warmtepomp levert. Een lagere watertemperatuur kost minder energie om op te warmen en verwarmen is daardoor ook goedkoper.
Let op: tegenwoordig worden warmtepompen aangeboden met een afgiftetemperatuur tot 75 graden. De COP bij dergelijk hoge temperaturen daalt dan fors tot 1,5 tot 2,5!

Om met een lagere temperatuur te kunnen verwarmen is het advies om eerst te isoleren, daarna zo nodig het afgiftesysteem aan te passen en dan een warmtepomp te plaatsen. Bij een hybride warmtepomp zijn minder hoge afgifte temperaturen nodig omdat bij lage buitentemperaturen de Cv-ketel het verwarmen overneemt van de warmtepomp. Hiermee blijft het rendement van de warmtepomp goed.

Bij lokaal verwarmen wordt per ruimte verwarmd. De radiatoren van de centrale verwarming worden niet meer gebruikt. Ruimtes waar geen afgifte systeem is geplaatst worden niet meer verwarmd. Radiatoren worden vaak verwijderd. Nadeel is dat een toekomstige bewoner niet meer centraal kan verwarmen zonder een nieuw afgiftesysteem aan te leggen. Dit kan een toekomstige verkoop van de woning negatief beïnvloeden.

 

Lage temperatuurverwarming

 

In onze woningen vinden we nog oude massieve radiatoren en modernere radiatoren met 1, 2 of drie platen. De oude massieve radiatoren bevatten veel water en hebben veel water met een hoge temperatuur nodig om de warmte af te geven. Ze zijn daardoor minder energiezuinig. De radiatoren met platen hebben veel minder water nodig en zijn effectiever in de warmteafgifte. Afhankelijk van hun afmeting en het aantal platen is vaak een lagere cv-watertemperatuur mogelijk van bijvoorbeeld 60 graden waarbij je het huis wel goed warm krijgt.

Om met een lagere temperatuur te kunnen verwarmen is vloer- of wandverwarming geschikt, maar ook grotere radiatoren of convectoren die speciaal ontworpen zijn voor een lage temperatuur. We noemen dat lage temperatuurverwarming (ltv).
Convectoren zijn radiatoren met een heel kleine waterinhoud van ca 1,5 liter ten opzicht van gemiddeld 10 liter in een radiator. Een convector warmt daardoor veel sneller op en is daardoor energiezuiniger.

 

Verwarmingssystemen

 

Er zijn veel manieren om te verwarmen. We benoemen ze kort:

 

Hybride cv-ketel

Als je oude cv-ketel moet worden vervangen sta je voor de keuze: kies ik een nieuwe hoog rendement combi-ketel voor verwarmen en warm water of ga ik meteen voor een hybride cv-ketel? Bij een hybride CV-ketel werkt de cv-ketel samen met een warmtepomp. De warmtepomp zorgt voor de verwarming en de cv-ketel zorgt voor warm water en springt bij als het buiten heel koud is en er extra heet Cv-water van 75 graden nodig is om het huis warmt te krijgen. Aanpassen van het afgiftesysteem is dan niet nodig.
Met een hybride warmtepomp bespaar je ca. 60% aan gas. De installatie is relatief eenvoudig en dus goedkoper dan bij een volledige warmtepomp. Twee voordelen: je energierekening gaat omlaag en je krijgt subsidie op een hybride warmtepomp. Er zijn al hybride cv-ketels waar de warmtepomp is ingebouwd. Ook bij een hybride warmtepomp is een meestal buitenunit noodzakelijk.

Voor een hybride warmtepomp is ISDE-subsidie aan te vragen (RVO.nl)

 

Lucht-water warmtepomp (full-electric)

Een lucht-water warmtepomp neemt volledig de plaats in de cv-ketel en zorgt voor zowel verwarming als sanitair warmwater (sww) voor douche en keuken. Omdat een full-electric warmtepomp een veel kleiner vermogen heeft dan een cv-ketel is een boilervat noodzakelijk om voldoende warmwater beschikbaar te hebben. Voor een boilervat moet wel voldoende ruimte beschikbaar zijn. De installatie is duurder door het boilervat en omdat de installatie van een warmtepomp complexer is. Ook voor full-electric lucht-water warmtepomp is ISDE-subsidie aan te vragen. 

 

Water-water warmtepomp (full-electric)

Een water-water warmtepomp is een warmtepomp die de warmte niet uit de buitenlucht haalt maar uit water. Dit kan zijn warmte die gehaald wordt uit een gemiddeld 80 meter diepe boring met daarin een leiding met vloeistof, maar het kan ook uit PVT-panelen die op het dak liggen. PVT-panelen zijn zonnepanelen met lamellen met een vloeistof onder de panelen die warmte opnemen. De panelen worden op het dak geplaatst.

Een bodemwater warmtepomp is duur vanwege de kosten van een grondboring en is daarom niet interessant voor een kleinere woning.

Ook een PVT- systeem is duurder dan een lucht-water warmtepomp,

Er is dus bij een water-water warmtepomp geen buitenunit en er is dus ook geen geluidsbelasting. Ook voor een full-electric water-water warmtepomp is ISDE-subsidie aan te vragen.

 

Lucht-lucht warmtepomp (airco)

Een airco is een warmtepomp. Oorspronkelijk bedoeld om te koelen, maar ook heel geschikt om te verwarmen, maar hij kan geen warm water maken. Daar moet je dus een cv-ketel voor hebben of een andere oplossing zoals een warmtepompboiler. Een airco voor verwarmen blaast warme lucht in de ruimte waar hij is geplaatst, waardoor elke ruimte waar geen binnenunit is geplaatst ook niet verwarmd wordt.

Een airco heeft altijd een of meerdere buitenunits. Met een multi-split airco kunnen meerdere binnenunits op een buitenunit aangesloten worden.

Het verwarmen met een airco geeft een ander comfort dan verwarmen met centrale verwarming en radiatoren: de warmte kan als ‘tocht’ aanvoelen. De warmtepomp heeft geen radiatoren die de koude val voor de ramen kan opvangen. Het rendement is ongeveer gelijk aan dat van een lucht-waterwarmtepomp, maar alleen als het om een moderne airco gaat met energielabel A++ of hoger.
Voor een airco is géén ISDE-subsidie aan te vragen.

 

Infrarood Panelen en infrarood vloerverwarming (IR)

 

Infrarood panelen werken anders dan verwarming via een airco of radiatoren. Ze geven stralingswarmte af naar een bepaalde plek in de kamer. De infraroodstraling verwarmt niet de lucht maar de voorwerpen of mensen waar de straling op komt. Zit je in de stralingswarmte, dan voelt dat comfortabel ook al is de lucht om je heen kouder, maar als je bij het paneel wegloopt voel je de warmte niet meer.

Infrarood panelen zijn goedkoop in gebruik voor bijvoorbeeld het verwarmen van een werkplek, maar duur om een hele ruimte te verwarmen. Ze hebben een COP van 1, dus 1 kW stroom geeft 1 kW warmte. Een warmtepomp met een COP van 4 of 5 is daarom voor een ruimte of een heel huis snel financieel aantrekkelijker.

Voor infrarood verwarming is géén ISDE-subsidie aan te vragen.

 

Elektrische kachels en elektrische vloerverwarming

 

Elektrische kachels gevuld met olie of keramische kachels zijn goedkoop in aanschaf, maar duur in gebruik. Ook elektrische vloerverwarming is duur in gebruik. Beide hebben een ook een COP van 1. Ook hier geldt goedkoop is duurkoop. Er is géén ISDE-subsidie aan te vragen.

 

Pelletkachel

Pelletkachels branden op houtpellets (korrels). Tot een aantal jaren geleden werden pelletkachels nog als een duurzaam alternatief gezien en werd er zelfs subsidie gegeven op de aanschaf van een pelletkachel.
Bezwaar van een pelletkachel is dat je veel branduren maakt wat zorgt voor een flinke hoeveelheid fijnstof en CO2 uitstoot. Zeker bij windarme dagen geeft fijnstof overlast in de buurt voor mensen met luchtwegklachten. Tegenwoordig wordt bij windstil weer een stookalarm (Stookwijzer) afgegeven met het advies om géén hout te stoken (en dus ook geen pelletkachel). Vervelend om te verwarmen als je weet dat je daarmee overlast voor anderen veroorzaakt.

Bovendien zijn houtpellets zwaar, je moet ze ergens opslaan en zijn ze niet meer zo goedkoop als een aantal jaren geleden.

Er is voor een pelletkachel géén ISDE-subsidie aan te vragen.

 

 

 

Duurzaam warm water

 

Warmtepomp boiler

 

Vroeger hadden veel mensen een gasboiler of een elektrische boiler voor warm water. Een boiler voor warm water heeft meestal een inhoud van 100 tot 200 liter. Gasboilers zijn er niet meer en een elektrische boiler heeft ook een COP van 1. Goedkoop in aanschaf, duur in gebruik.

Een warmtepomp boiler is een lucht-water warmtepomp die specifiek is ontwikkeld om sanitair water te verwarmen. De warmte wordt onttrokken aan de buitenlucht via luchtkanalen naar buiten. Er is dus geen buitenunit nodig. De COP ligt gemiddeld rond de 3,5 en een warmtepompboiler is daardoor veel goedkoper in gebruik dan een elektrische boiler.

De boiler staat binnen en goedkopere warmtepompboilers kunnen lawaai maken. Het is daarom raadzaam om een goede en stille warmtepompboiler te kiezen. Let erop dat bij de aanschaf van een warmtepompboiler ook nog installatiekosten komen.

Op vrijwel alle warmtepompboilers is ISDE-subsidie aan te vragen.

 

Doorstroomverwarmer

Een doorstroomverwarmer is een appraat dat water direct verwarmt op het moment dat het wordt gebruikt. Het slaat dus geen warm water op.
Voordeel is dat het alleen water verwarmt wanneer je het nodig hebt en het is een compact apparaat.
Nadeel is een beperkt vermogen en een doorstroomverwarmer is daardoor minder geschikt voor gebruik op meerdere plekken.

Voor gebruik aan een wastafel kun je toe met een kleinere doorstroomverwarmer tot ca. 7 kW. Voor douchen heb een een zwaardere doorstroomverwarmer nodig van meer dan 11 kW en daarvoor heb je een krachtstroomaansluiting nodig (3 fasen) om voldoende water snel te kunnen verwarmen. Maar ook dan is de warmwateropbrengst niet heel erg groot. Let op dat dan soms ook de meterkast moet worden vervangen.
Ook hier is de COP =1.
Er is geen subsidie aan te vragen.